- 1 Maja przed II wojną światową

W 1889 roku II Międzynarodówka obwołała 1 maja międzynarodowym dniem protestów dla upamiętnienia masakry robotników w Chicago w 1886 roku. Obchody 1 Maja na ziemiach polskich zostały zapoczątkowane już w roku 1891. Przygotowały je II Proletariat oraz Związek Robotników Polskich. W okresie zaborów 1 Maja obchodzono wbrew woli władz, a organizatorami byli członkowie Polskiej Partii Socjalistycznej, żydowskiego Bundu czy Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy. Największe wystąpienia miały miejsce w latach 1905-1907 i 1917-1919. Demonstracje i pochody w tym dniu organizowały również po 1918 r. partie lewicowe i komunistyczne oraz organizaje robotnicze. W 1950 roku dzień 1 Maja został ustanowiony świętem państwowym, a główną formą obchodów były pochody pierwszomajowe.

W zasobie Archiwum Państwowego w Przemyślu zachowały się m.in. odezwy i afisze związane z obchodami 1 Maja przed 1950 rokiem. Są to m.in. odezwa Komitetu Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej z 1909 r. nawołująca do udziału w „wielkiej manifestacyi ludowej” na górze zamkowej w Przemyślu w dniu 1 maja, w trakcie której miał przemawiać Herman Lieberman; odezwa kolejarzy – socjalistów; odezwa kierowana do robotników Funduszu Pracy oraz pracowników fabryki „Polna” w Przemyślu. Prezentujemy także odezwę Zarządu Okręgowego Narodowego Związku Robotniczego Zagłębia Dąbrowskiego apelującą do robotników o nieuznawanie święta 1 Maja, tylko 3 Maja jako święta robotników i Konstytucji. W zbiorach Archiwum znajduje się ponadto ulotka adresowana do młodzieży wydana przez „Promień” - pismo wydawane we Lwowie.