- Strona główna

Według różnych tradycji i zwyczajów widok kominiarza (szczególnie w Nowy Rok) przynosi szczęście. Wraz z nadejściem nowego roku kominiarze życzą nam pomyślności, a często darują lub sprzedają kalendarze. Od dawna kominiarzy darzono wielkim zaufaniem i szacunkiem, a ich pracę uważano za ciężką, niebezpieczną, a przede wszystkim wielce pożyteczną. Z przechowywanych w przemyskim archiwum materiałów możemy się dowiedzieć o tym, jakie prace wykonywali mistrzowie i jak byli wynagradzani.

W zespole Akta miasta Jarosławia zachowały się umowy zawarte przez miasto z mistrzami kominiarskimi. Pochodzą one z 1778 roku oraz z roku 1904.

Pierwszy dokument stanowi datowana na 14 XI 1778 roku umowa - Porządek szlachetnego magistratu jarosławskiego względem wycierania i dozoru kominów, tak po całym mieście jako też przedmieściach i jurydykach wszelkich in circumferentia miasta intra et extra zostających kominiarzowi nowemu wydany i taxa jako niżej ustanowiona. Są w niej wymienione stawki płacone kominiarzom za czyszczenie kominów, które przez dach przechodzą oraz małych kominków alias szabaśników.

Natomiast z 1901 roku pochodzi wykaz szlongów kominowych, pieców i kuchen w realnościach miasta Jarosławia, tj. w szpitalu powszechnym, gazowni miejskiej, szkole ludowej przy ul. Kraszewskiego i tzw. dworcu materialnym. Zachował się również kontrakt zawarty między miastem a mistrzami kominiarskimi, dotyczący wykonywania robót w 1904 roku. Według niego mistrzowie Józef Zacharski i Hipolit Huber byli zobowiązani czyścić należycie i regularnie wszystkie kominy piecowe i blaszane, wszystkie kominy kuchenne, kuchnie angielskie, kominy blaszane i piecowe w budynkach miejskich.

W zespole Akta rodziny Konarskich z Dubiecka można odnaleźć kwity za wykonane roboty oraz rachunki robót kominiarskich wystawione na specjalnym, firmowym druku. Co ciekawe, rachunki za czyszczenie kominów w zamku dubieckim w 1914 roku wystawiała kobieta – majstrowa kominiarska Józefa Surowiecka z Dubiecka.

Na stronie internetowej Archiwum Państwowego w Przemyślu zostały opublikowane reprodukcje kolejnych materiałów archiwalnych. Łącznie opublikowanych zostało 12700 (2082 j.a.) skanów pochodzących z 2 zespołów archiwalnych. Wszystkie skany można obejrzeć pod adresem internetowym przemysl.ap.gov.pl/skany/

Wykaz udostępnionych archiwaliów:

W świątecznej atmosferze, 17 grudnia 2021 r., na przemyskim Rynku oficjalnie została otwarta wystawa „Archiwa Rodzinne Niepodległej. Zbiorowy portret rodzin II Rzeczypospolitej”. W swoim wystąpieniu dyrektor Archiwum Państwowego w Przemyślu, Elżbieta Laska, zapraszając do jej obejrzenia, przypomniała o znaczeniu rodzinnych pamiątek oraz odniosła się do ogromnej roli darczyńców współpracujących z Archiwami Państwowymi. Obecny na otwarciu Prezydent miasta Przemyśla, Wojciech Bakun, wyraził słowa uznania  dla twórców wystawy oraz satysfakcji, z powodu jej ekspozycji na przemyskim Rynku.Goście wydarzenia oraz mieszkańcy Przemyśla zostali zaproszeni również do zapoznania się z wydawnictwami Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych, które towarzyszą wystawie.

9 grudnia 2021 r. w siedzibie naszego Archiwum odbył się finał trzyetapowego konkursu historycznego "Przemyśl podczas II wojny światowej". Jego celem było przypomnienie historii miasta, którego mieszkańcy znaleźli się pod dwoma okupacjami, a granicą stała się rzeka San. Do rywalizacji stanęło sześcioro uczniów, którzy podczas eliminacji otrzymali największą ilość punktów. Wykazali się bardzo dobrą znajomością historii swojej małej Ojczyzny, odpowiadając na pytania członków jury w składzie: dr Marcin Duma i dr Izabela Fac. Wyrównany poziom wiedzy spowodował, że konieczna była dogrywka.

Ostatecznie wyniki rywalizacji przedstawiają się następująco:

         Pierwsze miejsce - Wiktor Burda – Szkoła Podstawowa nr 15 im. A. Mickiewicza w Przemyślu

         Drugie miejsce - Filip Kamola – Niepubliczna Szkoła Podstawowa nr 1 im. H. Modrzejewskiej w Przemyślu

         Trzecie miejsce - Julia Ochalska – Szkoła Podstawowa nr 15 im. A. Mickiewicza w Przemyślu

Wyróżnienia otrzymali:

1. Filip Sroka – Szkoła Podstawowa im. Św. Królowej Jadwigi w Stubnie
2. Kamil Trojnar – Szkoła Podstawowa nr 1 im. H. Sienkiewicza w Przemyślu
3. Michał Stawarz – Szkoła Podstawowa nr 15 im. A. Mickiewicza w Przemyślu

Zwycięzcom serdecznie gratulujemy, a opiekunom  - nauczycielom i rodzicom - składamy ogromne podziękowanie za zmotywowanie uczniów do udziału w tej inicjatywie oraz za trud włożony w ich przygotowanie.

Przedsięwzięcie zostało zrealizowane dzięki wsparciu finansowemu Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych.