- Strona główna

W okresie wakacyjnym możemy aktywnie spędzać czas, relaksując się jazdą na rowerze. Przeszło 100 lat temu jazda na bicyklach nie była rozpowszechniona, w związku z czym miłośnicy dwóch kółek musieli zmagać się m.in. z przepisami urzędowymi, a także ze społecznymi uprzedzeniami.

W zasobie Archiwum Państwowego w Przemyślu w zespole nr 132 Akta miasta Jarosławia zachowała się korespondencja i pisma klubów cyklistów z Jarosławia, Lwowa i Przemyśla pochodzące z przełomu XIX i XX wieku. W jednym z pism skierowanych do Magistratu w Jarosławiu 24 VII 1895 r. jarosławski klub cyklistów zwrócił się z prośbą o zniesienie zakazu jazdy bicyklami w mieście, który został wprowadzony rok wcześniej. Interwencja klubu odniosła efekt, ponieważ zakaz został zniesiony. Jednocześnie wprowadzono „przepisy policyjne” dotyczące jazdy na bicyklach.

W 1896 roku oddział kolarzy Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Przemyślu zwrócił się do Starostwa w Jarosławiu o umożliwienie jazdy na terenie powiatu dla jadących na trasie Przemyśl – Kraków. W tym samym roku Wydział Lwowskiego Klubu Cyklistów urządzający wyścig na dystansie 100 km między Jaworowem i Jarosławiem, prosił Starostwo o „łaskawe zarządzenie stosownych środków, aby wyścigowcy mijający tamte strony ze znaczną chyżością nie doznali jakich trudności”.

Jarosław nie był jednak bezpiecznym miastem dla kolarzy. W 1899 zwrócili się oni do Magistratu z prośbą o „zarządzenie celem powstrzymania mieszkańców górno- i dolnoleżajskiego przedmieścia od wykroczeń wobec przejeżdżających kolarzy”. W piśmie opisano wypadki pobicia cyklistów, w czym przewodził miejscowy kowal Jędrzej Czyż.

W 2019 roku Archiwum Państwowe w Przemyślu podpisało umowę współpracy z Gesher Galicia - organizacją on-profit, zajmującą się poszukiwaniami genealogicznymi dotyczącymi ludności żydowskiej na terenie Galicji. Przemysl Identification Project (Przemyśl ID Project) zakładał identyfikację 577 indeksów osobowych do ksiąg metrykalnych (urodzeń, małżeństw, zgonów), tj. określenie miejscowości, których dotyczą poszczególne indeksy. Są one zgromadzone w zbiorze nr 154 Izraelickie Gminy Wyznaniowe i okręgi metrykalne – zbiór szczątków zespołów, w serii 70 Indeksy i skorowidze z różnych miejscowości.

Identyfikacja indeksów prowadzona była przez członków Gesher Galicia oraz wolontariuszy. W końcu czerwca 2021 roku projekt został zakończony.

W dniach 26-27 czerwca pracownicy Archiwum Państwowego w Przemyślu – dr Ewa Grin-Piszczek i Kamil Zarański przebywali we Lwowskim Narodowym Uniwersytecie Medycyny Weterynaryjnej i Biotechnologii im. Stefana Grzyckiego. Archiwiści przeprowadzili szkolenie w ramach projektu „Nowatorskie podejście do dziedzictwa historycznego: dziedzictwo naukowe medycyny weterynaryjnej polsko-ukraińskiego pogranicza” w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Polska – Białoruś – Ukraina 2014-2020 Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa. Jego uczestnikami są: Lwowski Narodowy Uniwersytet Medycyny Weterynaryjnej i Biotechnologii, Lubelska Izba Lekarsko-Weterynaryjna oraz Podkarpacka Izba Lekarsko-Weterynaryjna. Jednym z elementów projektu jest zewidencjonowanie, inwentaryzacja oraz digitalizacja bogatych zasobów archiwalnych i bibliotecznych lwowskiej uczelni, która jest spadkobiercą i kontynuatorem działalności Akademii Medycyny Weterynaryjnej, powstałej w 1881 roku.

O tym, że nowa fryzura poprawia nastrój już wiemy, a dokładając do tego jeszcze lekturę na wakacje, możemy wspaniale wypocząć i delektować się dobrym samopoczuciem. Mając na uwadze to połączenie, uprzejmie informujemy, że wydaliśmy właśnie katalog powystawowy, w którym zamieściliśmy fotografie z zasobu naszego Archiwum, przedstawiające dawne koafiury damskie i męskie oraz efekt inspiracji nimi, czyli zdjęcia fryzur wykonanych przez uczniów Zespołu Szkół Usługowo-Hotelarskich i Gastronomicznych w Przemyślu podczas Międzynarodowego Dnia Archiwów. Katalog jest dostępny do pobrania w trzech wersjach.

Życzymy miłej lektury, słońca i pięknego wypoczynku!

P.T. Użytkownicy zasobu archiwalnego.

Uprzejmie informuję, że od dnia 23.06.2021 r. – do odwołania, w związku z prowadzonymi pracami remontowymi (wymiana regałów w magazynach archiwalnych), nie będą udostępniane w postaci tradycyjnej mapy katastralne ze zbioru nr 126 - Archiwum Geodezyjne. Przewidywany termin zakończenia prac: koniec lipca br.

Przepraszamy za wszelkie powstałe utrudnienia.

Elżbieta Laska
Dyrektor Archiwum Państwowego w Przemyślu