- Strona główna

W ramach obchodów Dnia Sybiraka, w Archiwum Państwowym w Przemyślu,  odbyło się spotkanie z p. Mirosławem Kosiorem, synem Henryka, legionisty, kawalera Virtuti Militari, absolwenta Szkoły Podoficerskiej Piechoty dla Małoletnich nr 3 w Nisku. Misją p. Mirosława jest zachowanie pamięci o swoim ojcu, który został skazany na 15 lat łagrów i wywieziony do Workuty. Był w pierwszej generacji łagierników, którzy sami, w szczerych polach, budowali baraki i cały obóz. Po latach odtworzył z pamięci obrazy tych tragicznych miejsc w postaci makiety, która trafiła do Muzeum Armii Krajowej w Krakowie.

Po ogłoszeniu układu Sikorski-Majski, Henryk Kosior dołączył do formującej się pod wodzą gen. Władysława Andersa Armii Polskiej na Wschodzie.

Spotkaniu, które otworzyła Elżbieta Laska, dyrektor Archiwum Państwowego w Przemyślu, towarzyszyła także prelekcja st. chor. Ryszarda Zemły, prezentacja munduru lotnictwa angielskiego, w wersji dla kobiet, przez Małgorzatę Żurecką, prezes rzeszowskiego Oddziału Związku Literatów Polskich oraz recytacja patriotycznych wierszy przez Dominika Ćwika, członka Związku Literatów Polskich.

W wydarzeniu uczestniczyła także prezes Związku Sybiraków Oddział w Przemyślu, Stanisława Żak oraz uczniowie ze Szkoły Podstawowej nr 15 im. Adama Mickiewicza w Przemyślu, dla których była to niezwykle ciekawa żywa lekcja historii.

13 września br. w siedzibie Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych odbyła się konferencja prasowa, podczas której został zainaugurowany wraz Ministersterm Edukacji i Nauki, konkurs dla młodzieży „Nikt nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś życie swoje oddaje…”, odbyła się promocja publikacji "Biografie Sprawiedliwych" oraz ogłoszona została trzecia edycja programu Archiwa Rodzinne, tym razem pod nazwą "Archiwa Rodzinne Sprawiedliwych".

"Biografie Sprawiedliwych" to książka zawierająca 90 biogramów osób, które udzieliły, w czasie II wojny światowej, pomocy osobom pochodzenia żydowskiego. Publikacja powstała w oparciu o materiały źródłowe z zasobów Archiwów Państwowych.

W wydawnictwie znalazły się biogramy osób, które powstały na podstawie dokumentów ze zbiorów Archiwum Państwowego w Przemyślu, a ich autorki, Agnieszka Bobowska-Hryniewicz oraz Małgorzata Stadnik, miały zaszczyt uczestniczyć w jego promocji.

Szerzej o inicjatywach Archiwów Państwowych związanych z beatyfikacją Ulmów: https://archiwa.gov.pl/inicjatywy-archiwow-panstwowych-zwiazane-z-beatyfikacja-rodziny-ulmow/ 

"Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej było lekturą tegorocznej edycji Narodowego Czytania. W Przemyślu do akcji tradycyjnie przyłączyła się Przemyska Biblioteka Publiczna im. Ignacego Krasickiego przy współpracy z Pedagogiczną Biblioteką Wojewódzką im. Józefa Gwalberta Pawlikowskiego przy Podkarpackim Zespole Placówek Wojewódzkich w Rzeszowie. W wydarzeniu wzięła udział m.in. Elżbieta Laska, dyrektor Archiwum Państwowego w Przemyślu.

18 września br.,godz. 10.00,  zapraszamy na spotkanie z Mirosławem Kosiorem, synem Henryka, który opowie o losach Polaków po inwazji sowieckiej na podstawie przeżyć swojego ojca.

Henryk Kosior urodził się w Stalach w roku 1920, zmarł 7 marca 2020 r. Syn legionisty, kawalera Virtuti Militari. W roku 1936 ukończył Szkołę Podoficerską Piechoty dla Małoletnich nr 3 w Nisku. Była to trzecia szkoła tego typu w Polsce. Kształcili się w niej chłopcy w wieku od 15 do 17 lat. Warto dodać, że w trakcie nauki Henryk Kosior został odkomenderowany do Przemyśla.

W październiku 1939 r. brał udział w walce okupantem sowieckim. Po paru miesiącach wrócił do Lwowa, gdzie mieszkał jeszcze przed wojną. Pracował i działał w podziemnej organizacji konspiracyjnej – zalążku AK.

Wiosną 1940 r. aresztowany za posiadanie broni, skazany początkowo na 5 lat łagrów. Wyrok zwiększono do 15 lat. Wywieziony do Workuty za kołem podbiegunowym, był w pierwszej generacji łagierników, którzy sami, w szczerych polach, budowali baraki i cały obóz. Spędził w łagrze dwa lata. Wyszedł po ogłoszeniu układu Sikorski – Majski.

Dołączył do formującej się pod wodzą gen. Władysława Andersa Armii Polskiej na Wschodzie. Jako żołnierz 23 Kompanii Transportowej przeszedł szlak bojowy przez Iran, Irak aż do Włoch. Uczestniczył w bitwie pod Monte Cassino. Po zakończeniu kampanii włoskiej wrócił do Anglii, a w 1947 r. powrócił do Polski. W kraju był prześladowany przez władze komunistyczne. W 1977 wyjechał z Polski i zamieszkał na stałe w Niemczech. W latach 80-tych stworzył z pamięci własnoręcznie model łagru, który następnie jego syn, Mirosław, przekazał do Muzeum Armii Krajowej.

Zapraszamy!

Archiwum Państwowe w Przemyślu, 18 września, godz.10.00.

"Życie pod dwiema okupacjami w świetle materiałów z zasobu Archiwum Państwowego w Przemyślu" to tytuł wystawy prezentującej oryginalne dokumenty z naszego zasobu, w tym m in. ogłoszenia, zarządzenia, okólniki dotyczące o organizacji życia pod okupacją niemiecką, dokumenty wytworzone przez  Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych w Przemyślu, akta szkolne, Polskiego Czerwonego Krzyża, represji okupanta wobec ludności, pomocy Żydom, listy z obozów jenieckich, materiały związane ze zdobyciem Monte Cassino.

Przypominamy także wystawę " Niech lew mieszka w Waszych sercach", która eksponowała prywatne zbiory śp. majora Jerzego Kostiuka, których kopie pozysklaiśmy w ramach projektu Archiwa Rodzinne Niepodległej.

Zapraszamy do obejrzenia ekspozycji od 1 września do 2 października br. w siedzibie Archiwum Państwowego w Przemyślu, w godz. 9.00-15.00.

5 lipca br., w Rynku Starego Miasta Przemyśla, został oficjalnie otwarty Archiwalny Fotoplastikon.

Podczas spotkania głos zabrali: Wojciech Bakun, Prezydent miasta Przemyśla; Elżbieta Laska, dyrektor Archiwum Państwowego w Przemyślu oraz Monika Mossakowska-Biało, kierownik Oddziału popularyzacji zasobu archiwalnego w Narodowym Archiwum Cyfrowym.

Dziękujemy za przybycie zaproszonym gościom, przedstawicielom przemyskich instytucji, mieszkańcom miasta, turystom oraz  przedstawicielom mediów.

Jesteśmy wdzięczni Organizatorowi za możliwość ekspozycji zdjęć z zasobu Narodowego Archiwum Cyfrowego i Archiwum Państwowego w Przemyślu, w nietypowy i bardzo oryginalny sposób, który już spotkał się z ogromnym zainteresowaniem.

Podziękowania kierujemy do Fundacji Koncept Kultura, która zapewnia Archiwalny Fotoplastikon, a także do Prezydenta miasta Przemyśla i współpracowników oraz Podkarpackiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków za możliwość i wsparcie w organizacji przedsięwzięcia.

Wystawa czynna do 27 lipca br. Serdecznie zapraszamy!

Z okazji otwarcia Archiwalnego Fotoplastikonu została wydana Jednodniówka, którą można było otrzymać podczas oficjalnego otwarcia. Wszystkich zainteresowanych wydawnictwem zapraszamy do naszej siedziby.