Program Pamięć Świata powstał z inicjatywy UNESCO w 1992 r. Jego celem jest utrwalanie znaczenia wielowiekowego dziedzictwa dokumentacyjnego ludzkości. Podkreśla konieczność ochrony dokumentów o szczególnym znaczeniu historycznym, które stanowią świadectwo naszej kultury i cywilizacji.

W ramach Programu tworzone są 3 listy dziejowych pomników piśmiennictwa: światowa oraz regionalne i krajowe.

W wyniku prac Polskiego Komitetu Programu UNESCO Pamięć Świata w 2014 r. powstała Polska Lista Krajowa Programu UNESCO Pamięć Świata. Wpisywane są na nią unikalne skarby narodowego dziedzictwa o fundamentalnym znaczeniu dla historii, kultury i tożsamości naszego kraju, przechowywane na co dzień w polskich archiwach, bibliotekach i muzeach.

W tym roku Komitet, w skład którego wchodzą przedstawiciele największych polskich bibliotek, archiwów oraz środowisk naukowych, a któremu przewodniczy Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych dr Paweł Pietrzyk, po raz czwarty wyłonił wyjątkowe obiekty, które już 10 czerwca br. zostaną oficjalnie uhonorowane wpisem na listę.

Wśród nich znalazły się:

1. Dokument Przemysła II z 15 sierpnia 1295 r. z zasobu Archiwum Diecezjalnego w Pelplinie
2. Dokument króla Kazimierza Wielkiego dla biskupa ormiańskiego Grzegorza we Lwowie z 4 lutego 1367 r. z zasobu Archiwum Głównego Akt Dawnych
3. Trybunał Koronny Lubelski (1579-1811) z zasobu Archiwum Państwowego w Lublinie
4. Archiwum Ordynacji Zamojskiej ze Zwierzyńca (1581-1944) z zasobu Archiwum Państwowego w Lublinie
5. Przywilej Chełmiński z 1 października 1251 r. z zasobu Archiwum Państwowego w Toruniu
6. Średniowieczne rotulusy z klasztoru premonstratensów na Ołbinie we Wrocławiu (1257, 1305-1370) z zasobu Archiwum Państwowego we Wrocławiu
7. Kolekcja utworów Fryderyka Chopina z lat 30. i 40. XIX w. z zasobu Biblioteki Jagiellońskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego
8. Rękopiśmienna spuścizna Juliusza Słowackiego (1835-1865) z zasobu Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu
9. Rękopis „Balladyny” Juliusza Słowackiego (ok. 1834-1838) z zasobu Biblioteki Narodowej w Warszawie
10. Rękopis zbioru wierszy Krzysztofa Kamila Baczyńskiego pt. „W żalu najczystszym” z 1942 roku z zasobu Biblioteki Narodowej w Warszawie
11. Teki Górskiego – zbiór rękopisów do historii Polski i krajów sąsiednich w XVI w. z zasobu Biblioteki Narodowej w Warszawie
12. 5 unikatowych egzemplarzy dzieł Jana Heweliusza (1647-1690) z zasobu Polskiej Akademii Nauk Biblioteki Gdańskiej
13. Kolekcja płyt gramofonowych Polskiego Radia z września 1939 roku z zasobu Archiwum Polskiego Radia S.A.
14. Rękopiśmienny atlas Mappy Hrabstwa Bialskiego z 1781 roku z zasobu Towarzystwa Naukowego Płockiego
15. Mapa Księstwa Pszczyńskiego z 1636 roku z zasobu Archiwum Państwowego w Katowicach

Zapraszamy na stronę: https://pamiecpolski.archiwa.gov.pl/