- Zasób Archiwalny

Zasób Archiwalny

Granice chronologiczne i wielkość zasobu archiwum (na koniec 2016 r.)

Archiwum gromadzi akta z lat 1291–2016. W skład zasobu archiwum wchodzi 2423 zespoły, liczące 4 404 mb. – 546 951 j.a.

Jedną z ciekawszych grup zasobu są tzw. zbiory specjalne, do których należą: zbiór map, głównie z tzw. katastru galicyjskiego obejmujący ponad 3 tys. jednostek archiwalnych, zbiór afiszy, plakatów i druków ulotnych z Przemyśla i spoza miasta, zbiór fotografii oraz rękopisów prac naukowych i literackich. Do najcenniejszych i stosunkowo często wykorzystywanych przez historyków, obok archiwaliów staropolskich, należą akta instytucji wyznaniowych.

Największy i cenny źródłowo zespół to dokumenty z archiwum biskupstwa greckokatolickiego, obejmującego chronologicznie okres od końca XIII w. aż do likwidacji diecezji obrządku wschodniego w 1946 r. Coraz większym zainteresowaniem, nie tylko historyków, ale też demografów i genealogów cieszą się księgi metrykalne obrządku greckokatolickiego z poszczególnych dekanatów eparchii przemyskiej, a także zachowane w szczątkowym stanie metryki gmin żydowskich, ewangelickich i parafii rzymskokatolickich. Wiele możliwości badawczych stwarzają tez bogate materiały kancelarii notarialnych z terenu byłej Galicji, wykorzystywane dotychczas głównie w kwerendach majątkowych, spadkowych i odszkodowawczych. Akta te zawierają wiele ważnych informacji z historii gospodarczej, mogą być wykorzystywane w badaniach socjologicznych demograficznych, dostarczają wiadomości dotyczących struktury zawodowej i narodowościowej ludności oraz dotyczących problemu emigracji zarobkowej z Galicji. Dokumentują też stan posiadania znanych rodów, takich jak: Czartoryscy, Lubomirscy, Łubieńscy, Mniszchowie, Ossolińscy, Potoccy, Ponińscy, Raczyńscy, Romerowie, Tarnowscy.

Szczegółowe informacje dotyczące zasobu Archiwum Państwowego w Przemyślu można uzyskać w portalu Szukaj w Archiwach, który zawiera m.in. informacje dotyczące określonych grup archiwaliów przechowywanych w zasobie tutejszego Archiwum oraz w innych archiwach państwowych na terenie kraju. Dzięki zastosowaniu komputera w pracy archiwistów możliwe stało się opracowywanie informatorów o olbrzymich rozmiarowo partiach materiałów archiwalnych. Jedną z takich inicjatyw, koordynowaną przez Archiwum w Przemyślu jest projekt opracowania międzynarodowej bazy danych dotyczącej map z tzw. katastru galicyjskiego, a w efekcie końcowym wydanie drukiem zbiorczego informatora. W realizacji tego pomysłu uczestniczą archiwa polskie i ukraińskie, gromadzące materiały do wymienionego zagadnienia. Najobszerniejsze zbiory map katastralnych i materiałów pomocniczych przechowuje obok Archiwum przemyskiego, Archiwum Państwowe w Krakowie oraz Centralne Państwowe Historyczne Archiwum Ukrainy we Lwowie.

• akta miast: Brzozowa, Cieszanowa, Jarosławia, Jaślisk, Kańczugi, Krosna, Leżajska, Lubaczowa, Przemyśla, Sanoka, Przeworska, Radymna, Rudnika, Sieniawy, Nowego Miasta.

Akta miasta Przemyśla z lat 1402-1944

Do najcenniejszych należą dyplomy pergaminowe i papierowe z kancelarii królewskiej, miejskiej, biskupiej i papieskiej, księgi władz miejskich, księgi cechowe, akta dotyczące Żydów i Rusinów zamieszkałych w mieście.

Akta miasta Jarosławia z lat 1518-1944

Zawartość:

Dyplomy pergaminowe z lat 1518-1845, księgi rady miejskiej i urzędu ławniczego, księgi cechowe, testamenty mieszczan i szlachty, akta magistratu do 1939r.

Akta miasta Przeworska z lat 1664-1950

Zawartość:

Wypisy z ksiąg rady miejskiej i sądu ławniczego, akta z okresu zaborów (koniec XVIIIw.Do 1918), akta magistratu z lat 1918-1950.

• akta Kościołów i instytucji wyznaniowych:
  greckokatolickie, rzymskokatolickie, protestanckie, izraelickie

Kościół greckokatolicki

Archiwum Biskupstwa Greckokatolickiego w Przemyślu (1291...1946).

Dyplom Jana Kazimierza, króla polskiego potwierdzający prawa i przywileje duchowieństwu obrządku greckiego, 20.VIII 1668, ABGK, sygn. 122

Zawartość: dyplomy królewskie, papieskie i biskupie, akta zwierzchnich władz kościelnych, wizytacje parafialne i dekanalne, duchowieństwo parafialne, obiekty sakralne, zakony i bractwa religijne, szkolnictwo kościelne, akta metrykalne. Uzupełnienie stanowią: akta Kapituły greckokatolickiej w Przemyślu (1551...1946), akta Apostolskiej Administracji Łemkowszczyzny (1934-1945), akta parafii greckokatolickich z Przemyśla i diecezji przemyskiej (głównie księgi metrykalne).

Kościół rzymskokatolicki

Akta metrykalne parafii rzymskokatolickich z diecezji przemyskiej z okresie 1737-1946 oraz z dekanatu lubaczowskiego rzymskokatolickiej archidiecezji lwowskiej z lat 1823-1864

Kościoły protestanckie

Akta senioratów i parafii wyznania augsburskiego i helweckiego z okresu 1789-1939 (senioraty w Brigidau, Hartfeld, Jarosławiu, Lwowie, gminy wyznaniowe Raniżów i Przemyśl).

Izraelickie gminy wyznaniowe

Akta gmin: Bukowsko (1897- statut gminy), Jarosław (1877- metryki),
Leżajsk (1826-1866- metryki), Oleszyce (1814-1876- metryki), Przemyśl (1790-1893- metryki).

• akta urzędów administracji państwowej i specjalnej z XIX - XX wieku:
  starostwa powiatowe, prezydia powiatowych, miejskich i gromadzkich rad narodowych, państwowe urzędy repatriacyjne, powiatowe komisje wyborcze
• akta instytucji wymiaru sprawiedliwości z XIX-XX wieku:
  sądy i notariaty:

Sądy

Sądy grodzkie: Biecz, Brzozów, Dubiecko, Dynów, Frysztak, Przemyśl, Rzeszów, Sanok, Sokołów, Żmigród.

Sądy powiatowe: Bukowsko, Cieszanów, Dębica, Dukla, Głogów, Gorlice, Jarosław, Jasło, Kolbuszowa, Krosno, Lubaczów, Łańcut, Mielec, Nisko, Przemyśl, Przeworsk, Radomyśl Wielki, Radymno, Ropczyce, Strzyżów, Tarnobrzeg, Rozwadów.

Sądy okręgowe: Jasło, Przemyśl, Rzeszów.

Sądy obywatelskie: Błażowa, Głogów Małopolski, Tyczyn

Notariaty

Akta notariuszy miast: Biecza, Birczy, Brzozowa, Bukowska, Cieszanowa, Dębicy, Dobromila, Dubiecka, Dukli, Dynowa, Frysztaka, Gorlic, Głogowa, Jarosławia, Kolbuszowej, Komarna, Krakowca, Krosna, Leżajska, Lubaczowa, Łańcuta, Mielca, Mościsk, Niska, Niżankowic, Pilzna, Pruchnika, Przemyśla, Przeworska, Radomyśla, Radymna, Ropczyc, Rozwadowa, Rzeszowa, Sanoka, Sądowej Wiszni, Sieniawy, Sokołowa, Strzyżowa, Tarnobrzega, Tyczyna, Ulanowa, Ustrzyk Dolnych, Zassowa.

• akta szkół podstawowych, średnich oraz administracji szkolnej z Przemyśla oraz powiatów:
  gorlickiego, jarosławskiego, krośnieńskiego, leskiego, leżajskiego, lubaczowskiego, mieleckiego, przeworskiego, ustrzyckiego.
• akta spółdzielni, banków, instytucji kredytowych, instytucji społecznych, związków zawodowych i stowarzyszeń z XIX-XXw.
• archiwa rodzinno - majątkowe i zbiory prywatne

Archiwum Zamku Leskiego (1471...1924)

Akta rodzin: Borowskich z Borowej, Konarskich z Dubiecka, Romanowskich z Ruszelczyc, Urbańskich z Haczowa

• zbiory specjalne
  • Archiwum Katastru galicyjskiego (w tym ponad 2.500 map z terenu byłej Galicji)
  • Mapy i plany z terenu miasta Przemyśla i powiatu przemyskiego (XVIII-XXw.)
  • Afisze, plakaty i druki ulotne z terenu Przemyśla i spoza Przemyśla (1833...1989)
  • Zbiór fotografii i pocztówek (m.in. z Przemyśla i Lwowa)
  • Rękopisy prac naukowych i literackich (XVII-XXw.)

Archiwa i inne instytucje polskie i zagraniczne, przechowujące akta wytworzone na obecnym obszarze działania podlegającym archiwum

• Archiwum Akt Nowych w Warszawie, m.in. akta wyznaniowe
• Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, m.in.: księgi metrykalne diecezji przemyskiej, inwentarze starostw, przywileje.
• Archiwum Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu — Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie, m.in. Sąd Okręgowy w Przemyślu (1947–1949), Sąd Wojewódzki w Rzeszowie Wydział Zamiejscowy w Przemyślu (1950–1965), sądy powiatowe: Przemyśl (1950–1953), Przeworsk (1950–1951); prokuratury powiatowe: Jarosław (1949, 1951), Przemyśl (1946–1956, 1958–1961), 1964), Przeworsk (1951–1954,[1966]), Radymno (1956).
• Archiwum Państwowe w Krakowie, m.in. akta miast: Bircza, Gać, Jawornik, Kańczuga; cechy rzemieślnicze w Kańczudze, archiwum dominikanów w Jarosławiu.
• Archiwum Państwowe w Rzeszowie, m.in.: powiatowe urzędy informacji i propagandy: Jarosław, Lubaczów, Przemyśl,. Przeworsk, fragmenty akt geodezyjnych z województwa przemyskiego, komitety powiatowe PZPR (1948–1975).
• Biblioteka Kórnicka w Kórniku, m.in. akta miasta Jarosławia.
• Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu, m.in.: akta dotyczące Lubomirskich, lustracje starostw leżajskiego i przemyskiego.
• Kriegsarchiv w Wiedniu: polonica dotyczące dziejów Polski południowo-wschodniej (XIX w.).
• Muzeum Czartoryskich w Krakowie, m.in. księgi ławnicze przeworskie.
• Polska Akademia Nauk w Krakowie, m.in. akta Birczy, Jarosławia
• Государстенний архив российской Федерации в Москве: akta dotyczące twierdzy Przemyśl (1914-1918).
• Центральний державний історичний архів України у Львові: księgi grodzkie i ziemskie lubaczowskie, przemyskie i przeworskie (sprzed 1795).