- Strona główna

2 marca 2018 r. odbyło się zebranie sprawozdawcze za rok 2017 r. Wyniki pracy poszczególnych oddziałów przy pomocy prezentacji przedstawili kierownicy oddziałów. W tym roku swoja obecnością zaszczycił nas Zastępca Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych, dr Henryk Niestrój. Wśród zaproszonych gości znalazł sie także dyrektor Piętnastka , Artur Mykita, szkoły któremu Dyrektor Archiwum Państwowe w Przemyślu, Anna Nowak wręczyła dyplom Przyjaciela Archiwum Państowego w Przemyślu. Jest to wynik stalej współpracy obu instytucji.

W ramach przygotowań do konkursu historycznego TWIERDZA PRZEMYŚL w przemyskim archiwum odbyły się lekcje archiwalne poświęcone tej tematyce. Swoim przybyciem wzbogacili je członkowie jury konkursowego: Grzegorz Poznański i dr Grzegorz Klebowicz, którzy zarazem reprezentowali Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Przemyślu. Uczniowie poza przyblizeniem zasad konkursu oraz wymaganą literaturą, zapoznali sie także z materiałami archiwalnymi znajdującymi się w zbiorach archiwum, które dotyczą tematyki Twierdzy. Warto dodać, że oprócz lekcji, w I Liceum Ogólnokształcącym w Przemyślu zostały przeprowadzone warsztaty, w których jak co roku, dr Lucjan Fac przybliżył uczestnikom konkursu historię I wojny światowej.

Rok 2018 został uchwalony przez Sejm Rokiem Konfederacji Barskiej. 250 lat temu, 29 lutego 1768 roku w Barze na Podolu zawiązał się związek szlachty polskiej w obronie wiary katolickiej i niepodległości Rzeczypospolitej, skierowany przeciwko kurateli Imperium Rosyjskiego, Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu oraz popierającym go wojskom rosyjskim. W zasobie Archiwum Państwowego w Przemyślu w zespole Archiwum Zamku Leskiego Krasickich w jednostce o sygn. 488 oryginalnie zatytułowanej: Papiery współczesne dotyczące konfederacji barskiej, znajdują się odpisy uniwersałów, dokumentów oraz pism powstałych w okresie konfederacji.

Są to m.in. odpisy pism publicystycznych, odnoszących się do sprawy konfederacji i ukazujących, często w utworach satyrycznych postacie związane z sytuacją polityczną Rzeczypospolitej w latach 1768-1772. Są to: fragment Myśli Imci Pana Dzieduszyckiego, cześnika koronnego nad teraźniejszą robotą 18 martii 1768 do Baru, zbierających oskarżenia pod adresem konfederacji wysuwane przez jej adwersarzy; tekst komedii warszawskiej Perekińczyk, w której został przedstawiony Teodor Wessel (jeden ze stronników konfederacji); Rozmowa księcia Gabriela Junoszy Podoskiego z księdzem sufraganem, ekskapucynem Przedwojewskim d. 1 May 1769; Siedem psalmów, w których wolność polska czyni lamentacje nad upadkiem swoim.

Zachowały się także odpisy uniwersałów i manifestów wydawanych przez przywódców konfederacji,  wśród nich: Michała Hieronima Krasińskiego – marszałka konfederacji barskiej; Joachima Czernego-Schwartzemberga – marszałka województwa krakowskiego w konfederacji barskiej; Jerzego Marcina Lubomirskiego; Franciszka Ksawerego Pułaskiego – marszałka przemyskiego w konfederacji barskiej.

Odpisy powstały prawdopodobnie w końcu XVIII wieku i były gromadzone przez jednego z Krasickich lub osobę pochodzącą z rodziny spokrewnionej z tym rodem.

Powojenne losy żołnierzy powiatu lubaczowskiego opisują dokumenty zachowane w zasobie Archiwum Państwowego w Przemyślu. Spisane oświadczenia na specjalnych formularzach podają ich dane, informują o przebiegu służby i pełnionych funkcjach, a także przynależności do nielegalnych organizacji.

Więcej w TVP Rzeszów: https://rzeszow.tvp.pl/36164965/powojenne-losy-zolnierzy-armii-krajowej-powiatu-lubaczowskiego

Zasób Archiuwum Państowego w Przemyślu wzbogacił się o niezwykle interesujące dokumenty należące do profesora Janusza Homplewicza. Profesor Janusz Homplewicz, urodził się 27 kwietnia 1931 r. w Przemyślu, mieszkał przy ulicy Barskiej 12. był uczniem przemyskich szkół, w tym II Liceum Ogolnokształcącego w Przemyślu, abolwentem Wydziału Prawa Uniwerystetu Jagiellońskiego w Krakowie, gdzie także otrzymał stopień profesorski. Od 1988 r. pracował w Instytucie Pedagogiki Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie na stanowisku profesora nadzwyczajnego. W latach 2001-2003 zatrudniony był na Uniwersytecie Rzeszowskin na stanowisku profesora zwyczajnego w Instytucie Pedagogiki. Zmarł 7 listopada 2006 r. Dokumenty przekazała wdowa, prof. dr hab. Zofia Bilut - Homplewicz. Bogactwo materiałów zachwyca nie tylko poprzez ich różnorodność i złożoność, ale także przez spósób ich uporządkowania i opisania. Stanowią one wspaniałe uzupełnienie zasaobu przemyskiego archiwum, niosąc wiele informacji, zarówno w postaci dokumentów pisanych, ale także wyjątkowego materiału ikonograficznego, które stanowią pocztówki i zdjęcia.

Materiały prof. Janusza Homplewicza spotkały się zainteresowaniem Radia Rzeszów:  https://www.radio.rzeszow.pl/wiadomosci/9447/cenne-dokumenty-trafily-do-przemyskiego-archiwum-panstwowego

oraz TVP Rzeszów: https://rzeszow.tvp.pl/36110875/cenny-dar-dla-archiwum-panstwowego-w-przemyslu

Archiwum Państwowe w Przemyślu, jako współorganizator konkursu historycznego TWIERDZA PRZEMYŚl, zaprasza do udziału w lekcjach archiwalnych poświęconych tej tematyce.  Konkurs, jak co roku, skierowany jest do uczniów szkół podstawowych i oddzialów gimanzjalnych, a jego głównym organizatorem jest Szkoła Podstawowa nr 15 w Przemyślu. Regulamin konkursu dostępny jest na stronie szkoły https://www.sp15.eu/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=82. Termin nadsyłania karty zgłoszenia upływa 23 lutego br. Eliminacje indywidualne w formie testu odbęda się 13 marca br. w Szkole Podstawowej nr 15 w Przemyślu, zaś na finał 20 marca br. do swojej siedziby zaprasza Przemyska Biblioteka Publiczna.

Do udziału w konkursie zapraszają: Szkoła Podstawowa nr 15 w Przemyślu, Przemyska Biblioteka Publiczna, Archiwum Państwowe w Przemyślu, Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Przemyślu.

Patronat honorowy nad przedsięwzięciem objęli: Przewodniczący Sejmiku Województwa Podkarpackiego - Jerzy Cypryś, Prezydent Miasta Przemyśla - Robert Choma, Starosta Powiatu Przemyskiego - Jan Pączek, Prezes Towarzystwa Przyjaciół Nauk - Waldemar Wiglusz, Dowódca Pd-Wsch. Okręgu Związku Strzeleckiego "Strzelec" im. Józefa Piłsudskiego - Marek Strączek

Patronat medialny: Nasz Przemyśl, Podkarpacka Historia, Radio Via